Tuberculose

Tuberculose (tbc) is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de tuberkel of tbc-bacterie (Mycobacterium tuberculosis). De meest voorkomende vorm van tuberculose is longtuberculose. Via bloed- en lymfebanen kunnen de bacteriën op andere plekken in het lichaam terechtkomen en een ontsteking veroorzaken, bijvoorbeeld in nieren, gewrichten, klieren, botten etc. 1 op de 3 mensen in de wereld is geïnfecteerd met de tbc-bacterie.

Na besmetting met de tbc-bacterie maakt het lichaam afweerstoffen aan. Dit is meestal voldoende om een ontsteking in onze organen te voorkomen, terug te dringen of te genezen. De afweerreactie is te meten met een tuberculinehuidtest (Mantouxtest).

Ontsteking in longen

Pas als de afweer onvoldoende is, ontstaat er een ontsteking. Bij gemiddeld 10% van de geïnfecteerde personen ontstaat binnen 2 jaar na besmetting de ziekte tbc. De bacteriën kunnen in de longen een ontsteking veroorzaken. Dit stadium is herkenbaar aan (vage) klachten, zoals hoesten, moeheid, nachtzweten, gebrek aan eetlust en later vermagering. Tbc-bacteriën kunnen levenslang in het lichaam blijven.

Contact

De afdeling Tuberculosebestrijding is telefonisch bereikbaar via 088-01 00 546 op werkdagen van 08.30-16.30 uur. Op woensdag zijn wij gesloten en op vrijdagmiddag zijn wij na 12.00 uur niet meer bereikbaar. Houd je bsn-nummer bij de hand.
Buiten kantoortijd kun je bellen met 088-01 00 535. Dit nummer is uitsluitend bedoeld voor meldingen, intercollegiaal overleg voor professionals en spoedeisende vragen over infectieziekten die niet kunnen wachten tot de volgende werkdag.
Je kunt je vraag/opmerking ook mailen. Wij beantwoorden je bericht de eerstvolgende werkdag.

BCG-vaccinatie

BCG-vaccinatie wordt zo snel mogelijk na de geboorte aangeboden aan kinderen van wie één of beide ouders afkomstig zijn uit een land met een tbc-incidentie >50/100.000. Dit gebeurt in het kader van het landelijk vaccinatieprogramma, tenzij er een contra-indicatie bestaat.

Bij de BCG-vaccinatie worden verzwakte tbc-bacteriën in de huid van de linker bovenarm geïnjecteerd. Op de plaats van de vaccinatie kan na 6-12 weken een zweertje ontstaan. Er kan wat vocht of pus uit het zweertje komen. Je kunt het afdekken met een droog gaasje. Je kunt gewoon onder de douche of in bad. Als het zweertje geneest, ontstaat er een klein litteken. Binnen 6 tot 8 weken na de vaccinatie is de afweer opgebouwd.

Vervroeging BCG-vaccinatie

Door de invoering van de SCID-test is het mogelijk om te vaccineren vanaf 6 weken na de geboorte.
De BCG-vaccinatie wordt gegeven tot de leeftijd van 12 jaar.
De vaccinatie geeft geen 100% bescherming tegen het ontwikkelen van tuberculose. De vaccinatie beschermt wel tegen de eerste (mogelijke ernstige) gevolgen van tuberculose.

Aan de BCG-vaccinatie kan een Tuberculinehuidtest (Mantouxtest) voorafgaan, als je eerder op reis bent geweest.

Een andere risicogroep waarbij BCG-vaccinatie overwogen kan worden, zijn personen die regelmatig of langer dan 3 maanden naar een land gaan waar veel tbc voorkomt.

Wie krijgt een uitnodiging voor BCG-vaccinatie?

Wij ontvangen van de gemeente waar je woont je persoonsgegevens. Wij versturen vervolgens een uitnodiging met een afspraak voor de vaccinatie van je kind. Deze uitnodiging krijg je in de eerste maanden na de geboorte. Geen uitnodiging ontvangen en denk je dat je kind wel een vaccinatie zou moeten krijgen? Bel of mail ons.

Screening risicogroepen – Immigranten

Heeft de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) je doorverwezen voor onderzoek op tuberculose? Een tuberculoseonderzoek is niet voor iedereen noodzakelijk. Kom je in aanmerking voor een vrijstelling tuberculose-plicht IND? Dit kun je nakijken op de lijst Vrijstelling tbc-plicht van de IND.

Is onderzoek noodzakelijk?

Je kunt contact met ons opnemen voor het maken van een afspraak via 088-01 00 546 of via e-mail.
Neem je paspoort of ID-kaart en ingevulde Verwijzingsformulier tbc-onderzoek mee naar de afspraak.
Na het onderzoek op tuberculose vullen wij het formulier verder in en sturen we het naar de IND.

Moet mijn kind onderzocht worden?

Kinderen jonger dan 18 jaar krijgen een Tuberculinehuidtest (Mantoux). Deze test kan aantonen of je kind een infectie met de tuberculosebacterie heeft opgelopen. Je komt drie dagen later terug op de afdeling tuberculosebestrijding. De Tuberculinehuidtest wordt dan beoordeeld door één van onze medewerkers.

Wat kost het onderzoek?

X-thorax: € 54,00
Tuberculinehuidtest (Mantoux): € 41,50
Tuberculinetest (Mantoux reizigers): € 41,50 + consult reizigers: € 36,00
BCG-vaccinatie: € 56,00
IGRA (bloedafname): € 98,61

Het is alleen mogelijk om met pin te betalen.
Als vervolgonderzoek of behandeling nodig is, dan vallen deze onder de Zorgsectoren | Nederlandse Zorgautoriteit (nza.nl). Aan het vervolgonderzoek en de behandeling van kinderen tot 18 jaar zijn geen kosten verbonden.

Tuberculose en reizen

Reis je naar een land waar tuberculose veel voorkomt (landen in Azië, Afrika, een aantal Zuid-Amerikaanse of Oost-Europese landen)? Dan heb je een grotere kans op besmetting met de tuberculosebacterie. Als je een (georganiseerde) vakantiereis van enkele weken maakt dan geldt in het algemeen dat je geen speciale maatregelen hoeft te nemen. Het risico op besmetting is dan erg klein. Informatie over landen waarvoor reizigersadvies geldt, is te vinden op www.tbc-online.nl.

Neem minimaal zeven weken voordat je op reis gaat contact met ons op voor medisch advies als:

als je een maand of langer gaat werken in een ziekenhuis, een gevangenis of een instelling voor daklozen, verslaafden, vluchtelingen of personen met een hiv-infectie;
als je door ziekte of door het gebruik van medicijnen een lagere weerstand hebt;
als je langer dan drie maanden in een land verblijft waar veel tuberculose voorkomt;
ook als je binnen een jaar in totaal meer dan drie maanden korte reizen maakt naar deze landen;
als je regelmatig naar deze gebieden reist met kinderen die niet zijn gevaccineerd tegen tuberculose (BCG-vaccinatie) én jonger zijn dan 5 jaar.
Met regelmatig reizen wordt bedoeld dat je verwacht dat het kind voor de leeftijd van 5 jaar minstens drie maanden in deze gebieden zal zijn.

Tijdens het gesprek bekijken we wat er nodig is. Dit kan zijn:

een tuberculosehuidtest (Mantoux) na de reis, soms een gesprek met onze arts;
een tuberculosehuidtest (Mantoux) voor de reis en daarna een vaccinatie tegen tuberculose.

Hebben we in het adviesgesprek afgesproken dat een tbc-onderzoek na jouw reis nodig is dan nemen we na 8 weken contact met je op.

Wat kun je zelf doen om een tuberculose infectie te verkleinen:

blijf tijdens jouw reis uit de buurt van mensen die veel hoesten;
lukt dat niet? Adem dan zoveel mogelijk door je neus. Bedek jouw mond met een sjaal, zakdoek of gebruik een mondneusmasker;
vermijd kleine, donkere en slecht geventileerde ruimten (kamers, hutten, krotwoningen, taxi of openbaar vervoer). Toch naar binnen? Zet een raam open.

Als je terug ben van jouw reis en je krijgt ernstige hoestklachten en dat houd meer dan twee weken aan. Neem dan contact op met jouw huisarts.

RIVM: folder reizen en tuberculose

Spreekbeurt/themapakket voor leerlingen en leraren

Wil je als onderdeel van een thema op school meer vertellen over TBC? Bestel het TBC-spreekbeurtpakket. Voor leerlingen die een spreukbeurt over tuberculose willen houden of leraren, die meer willen vertellen over deze ziekte, die nog altijd ook in Nederland voorkomt