Wereld Suïcide Preventie Week: en de nabestaanden dan?

Op zoek naar woorden. Praten over suïcide en het vinden van woorden is niet altijd makkelijk, maar kan het verschil maken voor iemand die kampt met suïcidale gedachten of iemand die een dierbare heeft verloren aan suïcide. Hoe start je zo’n gesprek? Welke woorden gebruik je? Dat is best even zoeken. Daarom roepen we iedereen deze week op: ga op zoek naar die woorden. Want met woorden kunnen we elkaar helpen.
Wat betekent een suïcide voor een dierbare, een nabestaande? Wat maakt iemand door, hoe reageert de omgeving, hoe reageren collega’s en hoe ga je verder met je leven als je een dierbare hebt verloren door suïcide? Teamleider Vangnet & Advies Michael Willemsen spreekt openhartig met twee gewaardeerde collega’s die hun persoonlijke ervaringen met hem delen.
Hij gaf het leven op
Jannelies verloor haar stiefzoon door suïcide. Een jarenlange strijd tegen demonen in zijn hoofd, angsten en nachtmerries. Probeerde de chaos in zijn hoofd te ordenen, gebruikte medicijnen, gebruikte verdovende middelen… Een zoektocht die hem machteloos maakte. Een turbulent leven met ups en downs, en uiteindelijk gaf hij het leven op. De uitzichtloosheid bracht hem tot de stap om uit het leven te stappen. Jannelies vertelt: “Toen ik gebeld werd door de politie wist ik het eigenlijk meteen. Het was slecht nieuws, maar ergens had ik het wel verwacht. Ik heb veel doorgemaakt met hem, goede tijden, maar ook periodes die meer van me vroegen. Er steeds voor hem zijn maakte dat het zwaar kon zijn. “
Een verdrietige periode volgde. “Om een dag na zijn daad in zijn huis te zijn, voelde onwerkelijk. De beelden van hoe hij zijn laatste dagen is doorgekomen, drongen zich op. Pijnlijk.” Jannelies heeft veel steun aan haar familie en vrienden gehad. Voor en tijdens de uitvaart is er openlijk over suïcide gesproken. Er volgden gesprekken met behandelaren en hulpverleners die betrokken waren bij haar stiefzoon. Jannelies heeft dit positief weten af te sluiten, maar om hier te komen heeft ze ook onmacht, boosheid en teleurstelling doorgemaakt. “Ik denk nu vooral aan mijn stiefzoon, aan zijn leven, hoe en wie hij was als persoon met alles erop en aan. Daar haal ik kracht en positiviteit uit.”
Er was geen signaal
Rients vertelt over zijn broer: twee jaar geleden stapte hij van het ene op andere moment uit het leven. “Een voorbeeld-broer, zijn leven goed op de rit, getrouwd en twee zoons, een georganiseerd leven en ook een verstandige raadgever.” Samen tijd doorbrengen, allebei voetballend bij de club en genieten van muziek. Rients kreeg het bericht van zijn schoonzus, die de politie aan de deur kreeg.
Rients zocht die dag naar zijn broer. Die had ‘s morgens het huis verlaten en bleef uitzonderlijk lang weg. Het werd een zoektocht langs ziekenhuizen en plekken waar hij bekend was. En toen kwam het bericht. Rients zocht naar verklaringen en antwoorden. “Waren er signalen? Wat is er door zijn hoofd gegaan?” Rients heeft er geen antwoord op gekregen. Er wás geen signaal en er bleef niets van een brief of verklaring achter. Onbeantwoorde vragen en verontwaardiging over het achterlaten van dierbaren op deze wijze speelden op. “Maar uiteindelijk moet ik de keuze van mijn broer respecteren. Het was zijn keuze. Ik kan er over praten en dit helpt. En ik kan momenten van verdriet hebben. Ieder jaar hebben we een voetbalwedstrijd bij de club. Dan herdenken we m’n broer en heffen we een glas. Op mijn werk heb ik steun, medeleven en betrokkenheid ervaren.”
Jannelies en Rients geven aan dat communicatie, het er over spreken, helpt. Collega’s en bekenden die vragen hoe het met je gaat of een signaal geven dat ze met je meevoelen, is helpend.